2024 Yılı bütçe kanun teklifi üzerinde Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesi üzerinde AK Parti grubu adına konuşma yapan AK Parti Aksaray Milletvekili, Plan ve Bütçe Komisyon üyesi Hüseyin Altınsoy, “AK Parti olarak “millete efendilik yoktur, hizmet vardır” inancıyla tam 21 yılda adaletten eğitime, ulaşımdan sanayiye, tarımdan enerjiye, spordan sağlığa ve sosyal desteklere kadar her alanda hizmetler üreterek hizmet kalitemizi ve eser siyasetimizi vatandaşlarımızın menfaatleri doğrultusunda kullanmak için dev adımlar attık, çalıştık ve çalışmaya da devam edeceğiz.”

AK Parti grubu adına yaptığı konuşmasında küresel ekonomiye dikkat çeken Milletvekili Hüseyin Altınsoy, “Bilindiği üzere küresel ekonomi son yıllarda tarih boyunca eşine az rastlanır bir dönemden geçmektedir.  Kovid-19 salgını ve Ukrayna savaşının yanı sıra Orta Doğu’da beliren jeopolitik gelişmeler küresel ekonomiyi olumsuz etkilemektedir. Emtia fiyatlarındaki artış ile beraber tedarik zincirindeki bozulmalarla birlikte jeopolitik belirsizlikler küresel ekonominin yavaşlamasına neden olmuştur. Bu durumun, başta enerji ve gıda olmak üzere küresel ekonomide ciddi olumsuzlukları da beraberinde getirmesi beklenmektedir. Son yıllarda yaşanan olumsuzlukların etkisiyle enflasyon küresel bir sorun hale gelmiştir. Enflasyonla mücadele kapsamında başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere küresel düzeyde, son yıllarda görülmemiş parasal sıkılaşma eğilimi gözlenmiştir. Parasal sıkılaşmanın etkisiyle yavaşlayan küresel talep, dünya ticaretinin yavaşlamasına neden olurken küresel büyüme de düşüş eğilimine girmiştir. Dünya ekonomisinin 2022 yılında yüzde 3,5 büyüme kaydetmesinin ardından 2023 yılında ise yüzde 3 büyüyeceği öngörülmektedir.”

Bu dönemde Türkiye ekonomisi, yaşanan zorlu küresel finansal koşullar ve jeopolitik gerginliklere rağmen büyüme eğilimini sürdürdüğünü aktaran Milletvekili Altınsoy, “Şubat ayında yaşanan depremlere rağmen bu yılın ilk yarısında yüzde 3,9’luk bir büyüme kaydedilmiştir. Ülkemizde güçlü seyreden yurt içi talep, emtia fiyatlarındaki artış ve enflasyon beklentilerinin seyri enflasyonda yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır.  Merkez Bankası makro finansal istikrarı sağlamak amacıyla politika faiz artışı, seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma tedbirleri ile parasal duruşu sıkılaştırmıştır. Para ve maliye politikalarının eşgüdümlü yürütülmesi ve fiyat artışlarını beraberinde getiren tüm unsurlarla mücadele edilmesiyle 2024 yılının ortasından itibaren dezenflasyon süreci başlayacak ve fiyat istikrarı yeniden tesis edilecektir. Bu çerçevede Hükümetimiz enflasyonu düşürmekte son derece kararlıdır. 2024-2026 dönemini kapsayan Orta Vadeli Program yayımlanmış ve kamuoyuyla paylaşılmıştır. Programda, önümüzdeki üç yıla ilişkin makro ve bütçe hedefleri ile birlikte öngörülebilirliğin artırılması ve kırılganlıkların azaltılmasına yönelik yapısal reformlara yer verilmiştir. Programda yatırım ortamını iyileştirecek, katma değer ve verimlik artışı sağlayacak kapsamlı yapısal reformlar yer almaktadır. Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Programda yer alan istihdamı ve işgücüne katılımı artırıcı politikalar ana ekseni oluşturmaktadır. İşgücü piyasasında gençler ve kadınlar başta olmak üzere istihdamı ve işgücüne katılımı artırıcı tüm bu politikalarımızın etkin bir şekilde hayata geçirilmesiyle, 2024 yılında istihdamın artış göstermesi, işsizlikteki azalış eğiliminin devamıyla Plan ve program döneminde artış sağlanarak işsizliğin gerilemesi hedeflenmektedir.”

2024 yılında Gelir bütçesinin mali disiplinin yeniden tesis edilmesinin yanı sıra para ve maliye politikaları arasındaki uyumu artıracak şekilde yürütmeye devam edeceklerinden bahseden Altınsoy, “2023 yılı ve 2024 yılı bütçelerinde; depremin yıkıcı etkilerini gidermek ve depremden etkilenen vatandaşlarımızın normal hayatlarına devam edebilmelerini sağlamak hükümetimizin temel öncelikleri arasında yer almıştır. Bu amaçla,  kamu maliyesi alanında tasarlanan politikaların temelinde deprem kaynaklı ihtiyaçların süratle karşılanması yer almaktadır. Deprem harcamalarının bütçe dengesinde yol açtığı geçici bozulmaya karşı gerekli gelir ve harcama politikaları uygulamaya alınmıştır. AK Parti hükümetleri döneminde, bir taraftan mali disipline kararlılıkla devam ederken, diğer taraftan da bütçeyi vatandaşlarımıza hizmet bütçesi haline getirdik. Diğer taraftan merkezi Yönetim yurt içi borç stokunun vadeye kalan süresinde de iyileşme sürmektedir. 2021 yılında 3 yıl olan iç borçlanmanın ortalama vadesi 2022 yılında 3,6 yıla, 2023 yılının Ağustos ayı itibarıyla ise 3,8 yıla yükselmiştir. Ülkemizin AB tanımlı genel yönetim borç stoku milli gelire oranla oldukça düşük seviyededir. 2021 yılı sonuna göre 10,1 puan düzeyinde bir gerilemeyle 2022 yılında yüzde 31,7 seviyesinde gerçekleşen AB tanımlı genel yönetim borç stokunun GSYH’ya oranı 2023 yılının ikinci çeyreği itibarıyla yüzde 34 seviyesinde gerçekleşmiştir. Söz konusu oran, AB ülkelerinde 2023 yılının birinci çeyreğinde yüzde 83,7 olarak gerçekleşmiştir.”

Çiftçi ve esnaf kesimine yönelik yapılan desteklere de değinen Altınsoy, “Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri aracılığıyla 2023 yılında yaklaşık 1,1 milyon üreticiye yaklaşık 227 milyar lira tutarında Hazine faiz destekli kredi kullandırılmıştır. 6 Şubat tarihinde meydana gelen depremler nedeniyle afet bölgesi ilan edilen yerlerde zarar gören tarımsal üreticilerin kredileri faizsiz olarak 1 yıllığına ertelenmiştir. Halk Bankası aracılığıyla 2023 yılında 383 bin esnaf ve sanatkâra yaklaşık 140 milyar lira tutarında Hazine faiz destekli kredi kullandırılmış ve kredilerimizden faydalanan esnaf sayımız yaklaşık 850 bin olarak gerçekleşmiştir. Deprem nedeniyle işleri veya işletmesi zarar gören esnaf ve sanatkârlara Halk Bankasınca kullandırılan Hazine faiz destekli kredi ödemeleri 6 aylığına faizsiz olarak ertelenmiş, depremde ağır yıkıma uğrayan il ve ilçelerimizde bu süre 6 ay daha uzatılarak 1 yıla çıkarılmıştır. “Hayata Dönüş Kredisi” ile afet bölgesi ilan edilen yerlerde zarar gören esnaf ve sanatkârlara 250 bin liraya kadar 60 ay vadeli Hazine faiz destekli kredi kullandırılması sağlanmıştır.”

Çalışanların ve emeklilerin aylık ve ücretlerinde enflasyonun üzerinde önemli artışlar yapıldığını kaydeden Milletvekili Altınsoy, “2023 yılı Ocak ve Temmuz aylarında dönemsel zamma ilave olarak yapılan oransal ve seyyanen artışlarla birlikte en düşük devlet memuru aylığı 22 bin lira seviyesine yükseltilmiştir. Emeklilerimize, 2023 yılı Ocak ve Temmuz aylarında dönemsel zamma ilave oransal artışlar yaptık. 2022 yılsonunda 3.500 lira olan en düşük emekli aylığını yüzde 114,3 oranında artırarak Nisan ayında 7.500 liraya yükselttik. Ayrıca emeklilerin bayram ikramiyelerini 1.100 liradan 2.000 liraya yükselttik. Emeklilerimize Kasım ayında da tek sefere mahsus olarak 5.000 lira ilave ödeme yapacağız. Asgari ücreti de 2023 yılında enflasyonun üzerinde yüzde 107,3 oranında artırdık. Özetle, çalışanlarımızı ve emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik ve bundan sonra da ezdirmeyeceğiz. Bununla birlikte öğretmen, hemşire, polis, din görevlisi, şube müdürü, avukat gibi birçok kamu görevlisi 3600 ek göstergeden yararlanmaya başlamıştır. AK Parti Hükümetlerimiz Bütçe imkânları ölçüsünde her zaman geniş toplumsal kesimlerin yanında olmuştur, Türkiye Yüzyılında da yanında olmaya devam edecektir. Ayrıca, uzman öğretmenlik ve başöğretmenlik uygulaması getirilerek öğretmenlerimizin mali haklarında önemli artışlar yapıldı. Millî Eğitim Bakanlığımıza bağlı resmî eğitim kurumlarında görev yapan ücretli öğretmen ve usta öğreticilerimizin saatlik ek ders ücretlerinde yaklaşık yüzde 25 oranında ilave bir artışla birlikte aylık ücretlerine 2023 yılında yüzde 91 oranında artış yapıldı. 2022 yılında başta hekimlerimiz olmak üzere tüm sağlık personelimizin sabit ek ödemeleri merkezi yönetim bütçesine alındı ve taban ödeme adı altında yeni bir ödeme unsuru getirildi. Hekimlerimizin mali haklarının yanında emekli aylıkları da önemli oranda artırıldı. Sağlık çalışanlarının döner sermaye ek ödeme uygulamasında köklü değişiklikler yapılarak özlük haklarında önemli iyileştirmeler sağlandı. Sakarya Gaz sahasının devreye alınmasıyla birlikte Mayıs ayının sonuna kadar vatandaşlarımıza ücretsiz doğal gaz sağlandı. Sonraki 11 aylık dönem için ise vatandaşlarımızın 25 standart metreküpe kadar olan kullanımları ücretsiz hale getirildi. 2016 yılından bu yana ortalama 1,6 milyon işyerine asgari ücret desteği verildi. 2023 yılında da işçi başına aylık 500 TL asgari ücret desteği sağlamakta. Emeklilikte Yaşa Takılanlara (EYT) ilişkin teklif ettiğimiz düzenlemenin yasalaşmasıyla yaklaşık 2 milyon 250 bin vatandaşımızı 2023 yılı içinde emekli olma hakkına kavuşturduk. 2021 yılında salgının etkilerini sınırlandırmak ve enflasyon ile mücadeleye katkı sağlamak amacıyla 154,2 milyar TL vergi gelirinden, 2022 yılında da enflasyonla mücadele kapsamında 290,4 milyar TL vergi gelirinden vazgeçildi. Esnaf muaflığı sistemini geliştirerek yaklaşık 850 bin esnafımızın kazancına vergi istisnası getirildi. Tarımsal destek ödemelerinde tevkifattı kaldırdık, geçmişte yapılan kesintileri iade ettik. 2022 yılında asgari ücretin gelir vergisi ve damga vergisinden istisna tutulmasına yönelik düzenlemeyi hayata geçirdik. Aynı şekilde, kamu görevlilerimiz dâhil diğer tüm çalışanlarımızın ücretlerinin asgari ücrete kadar olan kısmı hem gelir hem de damga vergisinden istisna tutuldu. Böylelikle, kamu görevlilerimiz dâhil olmak üzere tüm çalışanlarımızın üzerindeki vergi yükü önemli ölçüde azaltıldı hatta birçoğu için tamamen kaldırılmış oldu. Gelir vergisi tarifesinde en alt dilime uygulanan vergi oranı yüzde 22’den yüzde 15’e düşürüldü. Lisanslı Depoculuk Sistemine önemli vergi destekleri verildi. Gübre ve yem teslimlerinde KDV istisnası getirildi” dedi.

Konuşmasına sağlık ve diğer yatırımlar ile devam eden Aksaray Milletvekili Hüseyin Altınsoy, “Sağlıkta hastane yatak sayımızı 2020 yılında 164 bine, 2023 yılında ise 268 bine yükselttik.  2002 yılında 92.bin hekime sahipken, 2023 yılında 194.bin hekim ile vatandaşlarımıza hizmet veriyoruz. KYK yurtlarımızda 1.000.000 öğrenciyi barındırır hale geldik. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü verilerine göre en çok ziyaretçi ağırlayan ülkeler sıralamasında ülkemiz dünya 4’üncüsü olmuştur. Turizm gelirlerimiz 2023 yılı sonu itibariyle 56,7 milyon ziyaretçi ile 55,6 milyar dolar olarak öngörülmektedir. Ulaştırmada Karayolu mesafemiz 2002 de 63 bin km iken, bugün ise otoyollarla beraber 71 bin km’yi bulan uzunluğa sahip karayolu ağına sahibiz. Bugün 2032 kilometresi hızlı tren hattı olmak üzere 14.bin km ye ulaşan modern demiryolu hatları ile milletimizin hizmetindeyiz. Yerli ve milli savunma araçlarımız, ihalarımızla, sihalarımızla, helikopterlerimizle, TCG Anadolu uçak gemimizle savunma sanayimizi güçlendirdik. Enerjide ülkemizin toplam gücü %55’i yenilenebilir enerji kaynaklarından olmak üzere toplam 106 bin megavata yükselmiştir. Yine yapılamaz denilen yerli ve milli TOGG aracımızı yollarımızda vatandaşlarımızla buluşturduk. Her biri milletimizin gurur abidesi eserleri, Cumhuriyetimizin yıldönümlerinde hizmete almaya özen gösterdik. Aziz milletimizle, ülkemizi devler ligine çıkarmanın haklı gururunu yaşıyoruz.”

Türkiye ekonomisinin tüm olumsuzluklara rağmen büyümesine devam ettiğine dikkat çeken Altınsoy, “2022 yılının ilk çeyreğinde yıllık yüzde 7,8 oranında büyüyen Türkiye ekonomisi, ikinci çeyrekte Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı enflasyonist baskılar, bölgesel tedarik zincirlerinde yaşanan bozulmaların küresel iktisadi faaliyeti olumsuz etkilemesi ve baz etkisi kaynaklı hafif ivme kaybederek yüzde 7,6 oranında büyümüştür. Savaşın, enerji ve emtia fiyatlarını artırarak küresel ölçekte enflasyonu tetiklemesi hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ekonomilerde parasal sıkılaştırma adımlarını beraberinde getirmiştir. Bu durum, yılın ikinci yarısından itibaren dünya çapında durgunluk endişelerine yol açarak iktisadi faaliyeti olumsuz etkilemiştir. Diğer taraftan, savaşın yol açtığı belirsizliklere bağlı riskler Türkiye ekonomisinin büyüme performansını sınırlı düzeyde etkilemiştir. Böylelikle, yıl genelinde GSYH artış hızı yüzde 5,5 oranında gerçekleşmiştir. 2024 yılında, Kalkınma Planı ve Orta Vadeli Program kapsamında, hedeflenen yurt içi talep artışının yanı sıra net mal ve hizmet ihracatının da katkısıyla ekonominin yüzde 4,0 oranında büyüyerek dengeli bir yapıda gerçekleşmesi öngörülmektedir. Öte yandan 2022 yılında pozitif seyrini devam ettiren iktisadi faaliyetin etkisiyle istihdam, 2021 yılına göre 1 milyon 955 bin kişi artarak 30 milyon 752 bin kişi olurken işgücüne katılma oranı 1,7 puan artarak yüzde 53,1 olarak gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, işsizlik oranı 1,6 puan azalışla yüzde 10,4 seviyesine gerilemiştir. 2023 yılının ikinci çeyreğinde önceki yılın aynı çeyreğine göre istihdam 742 bin kişi artmıştır. İşsizlik oranı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre 0,9 puan azalarak yüzde 9,2 olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılında, öngörülen büyüme oranı çerçevesinde istihdamın bir önceki yıla göre 774 bin kişi artması beklenmektedir. İşgücüne katılma oranının 0,7 puan artarak 2024 yılında yüzde 54,4 seviyesine ulaşacağı öngörülmektedir. Yıl genelinde işgücüne katılım ve nüfus artışı etkilerinin istihdam artışına baskın gelmesi sonucunda işsizlik oranının yüzde 10,3 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

Yatırımlardan bahseden Altınsoy, “Kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının; 2023 yılında reel olarak yüzde 8,3 oranında artması beklenmektedir. Bu dönemde kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının yüzde 53,2’sinin merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki idareler, yüzde 28,3’ünün yerel yönetimler, yüzde 17,5’inin KİT’ler, yüzde 1,1’inin döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirileceği tahmin edilmektedir. 2024 yılında, cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının yüzde 52,9’unun merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idareler, yüzde 26,1’inin yerel yönetimler, yüzde 19,9’unun KİT’ler, yüzde 1,1’inin döner sermayeli kuruluşlar ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirileceği öngörülmektedir. 2024 yılında kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının ulaştırma, diğer hizmetler, eğitim, tarım, madencilik ve sağlık alt sektörlerinde yoğunlaşması beklenmektedir. Bu dönemde özel kesim sabit sermaye yatırımlarının reel olarak yüzde 4,0 artış göstereceği tahmin edilmektedir. Özel kesim sabit sermaye yatırımlarının imalat sanayii, ulaştırma ve konut alt sektörlerinde yoğunlaşması beklenmektedir.”

Konuşmasına enflasyon ve para politikası ile devam eden Altınsoy, “2022 yılı sonunda yüzde 64,3 olarak gerçekleşen TÜFE yıllık artış hızının bir önceki yıla göre 28,2 puan artmasında gıda, hizmet ve enerji fiyatlarındaki artışlar belirleyici olmuştur. 2022 yılı Ekim ayında yüzde 85,5 ile en yüksek zirve değerini gören TÜFE yıllık artış oranı bu tarihten itibaren düşüşe geçmiştir. 2023 yılında ise enerji fiyatlarındaki yüksek baz ve gıda fiyatlarındaki yatay seyir enflasyonu olumlu yönde etkilerken hizmet fiyatlarında gözlenen katılık TÜFE yıllık artışındaki düşüşü sınırlandırmıştır. Söz konusu gelişmeler neticesinde, Eylül 2023 itibarıyla yıllık enflasyon 2022 yılı sonu seviyesine göre yaklaşık 2,7 puan azalarak yüzde 61,5 düzeyinde gerçekleşmiştir. 2023 yılının ilk çeyreğinde TÜFE yıllık artış oranı enerji ve temel mallardaki yüksek baz ve gıda fiyatlarındaki olumlu seyir ile birlikte Mart ayı itibarıyla yüzde 50,5’e gerilemiştir. Yılın ikinci çeyreğinde ise TÜFE yıllık artış oranı, enerji ve gıda fiyatlarındaki olumlu görünümün devamı ile yüzde 38,2 seviyesine gerilemiştir. Yılın üçüncü çeyreğinde ise kurlarda yaşanan yükseliş, ücret ayarlamaları ve vergi düzenlemelerinin etkisiyle TÜFE yıllık artış oranı ivme kazanmış ve Eylül ayı itibarıyla yüzde 61,5’e yükselmiştir. AK Parti olarak “millete efendilik yoktur, hizmet vardır” inancıyla tam 21 yılda adaletten eğitime, ulaşımdan sanayiye, tarımdan enerjiye, spordan sağlığa ve sosyal desteklere kadar her alanda hizmetler üreterek hizmet kalitemizi ve eser siyasetimizi vatandaşlarımızın menfaatleri doğrultusunda kullanmak için dev adımlar attık, çalıştık ve çalışmaya da devam edeceğiz.  Yine geçen hafta burada görüştüğümüz 12. Kalkınma Planımız ve 2024 Bütçemizde en temel önceliğimiz milletimizin dayanışmasıyla deprem felaketinin üstesinden gelmek,  Türkiye Yüzyılı’nı inşaa yolculuğumuzda güçlü ve müreffeh bir ülke olma vizyonu ile toplumumuzun tüm fertlerinin refahını arttırmak, ülkemizin dünyadaki konumunu güçlendirmek esas amaç olacaktır. Cumhuriyetimizin Yüzüncü Yılında daha güçlü bir Türkiye’yi inşaa edecek bir bütçenin hazırlanmış olduğu görülmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığımızın bütçe hazırlıklarında emeği geçen Başta Sayın Bakanımız Mehmet Şimşek olmak üzere, tüm bürokratlarımıza teşekkürlerimi sunuyor, Bakanlığımız bütçesinin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum.