AKSARAY’IN DEPREM RİSKİ DÜŞÜK AMA TEDBİRLİ OLUNMALI
Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Öğr. Üyesi Jeofizik Mühendisi Dr. Taciser Bakırcı, Aksaray’ı
doğrudan etkileyebilecek bir depremin Tuz Gölü Fayının (TGF) kırılmasıyla
yaşanabileceğini, bu fayın 7’nin üzerinde büyüklüğe sahip bir deprem oluşturma riskinin çok
düşük olduğunu ve Kahramanmaraş, Konya ve Niğde’de meydana gelen depremlerin bu fay
hattıyla ilişkili olmadığını söyledi.
- Konya ve Niğde’de Yaşanan Depremler Aksaray’ı da Tedirgin Etti -
24 Şubat’ta Konya-Ereğli’de meydana gelen 4.3 ve 25 Şubat’ta Niğde-Borda meydana gelen
5.3 büyüklüğündeki depremler Aksaray’da da önemli ölçüde hissedildi. Sarsıntılar halkta
paniğe neden oldu. Kamuoyu, Aksaray civarında yaşanan bu depremlerin Kahramanmaraş
merkezli iki büyük depremle ilişkili olup olmadığı ve şehrin üzerinde bulunduğu TGF’yi
süreç içerisinde etkileyip etkilemeyeceği gibi sorulara cevap aramaya başladı. Bilimsel bir
değerlendirme yapan ASÜ Dr. Öğr. Üyesi Taciser Bakırcı, depremlerin ardından sıklıkla
sorulan kritik sorulara cevap verdi.
- Bölgedeki Depremlerin Kahramanmaraş Depremleriyle İlgisi Yok -
Aksaray’ı direkt olarak etkileyebilecek bir depremin hâlihazırda aktif olan TGF’nin
kırılmasıyla oluşabileceğini söyleyen Dr. Taciser Bakırcı, “Bu fay, Tuz Gölü’nün kuzeyinden
başlıyor ve Aksaray ilini keserek Niğde-Kemerhisar’a kadar uzanıyor. Fayın uzunluğu
yaklaşık 200 kilometre, genişliği ise 2-25 kilometre civarındadır. Bu fay, Kuzeybatı-
Güneydoğu yönlü ve sağ yanal doğrultu atım bileşenli normal bir faydır. Kahramanmaraş’taki
depremler ise Doğu Anadolu Fayı üzerinde gerçekleşmiştir ve TGF ile herhangi bir şekilde
ilişkili değildir” dedi.
- Büyüklükteki Bir Birimlik Artış Şiddeti 10 Kat Fazla Hissettiriyor -
Deprem büyüklüklerinin logaritmik olarak arttığını ve bir birimlik artışın şiddeti 10 kat daha
fazla hissetmek anlamına geldiğini açıklayan Dr. Taciser Bakırcı, Konya ve Niğde’de yaşanan
depremlerin şiddetiyle Kahramanmaraş’ta yaşanan depremlerin şiddetini şu sözlerle izah etti:
“Bahsi geçen depremlerin hepsi yerin 7-8 kilometre altında oluşmuştur. AFAD’a göre Konya-
Ereğli’de meydana gelen 4.3 büyüklüğündeki deprem Pazarcık ve Elbistan’da meydana gelen
depremlerin binde birinden, Niğde-Bor’da meydana gelen 5.3 büyüklüğündeki depremin ise
yüzde birinden daha az etkiye sahiptir.”
- Aksaray’a Yakın En Büyük Deprem 1938 Yılında Kırşehir’de Oldu -
Tarihi verilere göre merkezi Aksaray olan bir deprem meydana gelmedi. Ancak Aksaray’ın
yakın çevresinde çeşitli depremler yaşandı. Kayıtlara göre 1190 yılında Karaman’da, 1862 yılı
ve sonrasında ise Acıgöl, Kırıkkale, Karaman ve Yozgat’ta, büyüklükleri net olarak
bilinmeyen dokuz adet deprem yaşandı. Depremlerin yeri ve büyüklükleri konusundaki net
verilerin, aletsel ölçümlerin yapılmaya başlandığı 1900’lü yılların başından itibaren
alınabildiğini söyleyen Dr. Taciser Bakırcı, Aksaray’a yakın en büyük depremin 19 Nisan
1938 yılında, Kırşehir’de, 6.7 büyüklüğünde meydana geldiğini iletti.
- Son 35 Yıl İçinde Bölgede 4-5 Büyüklüklerinde Depremler Yaşandı -
Aksaray’ın da içinde yer aldığı bölgede 1938’den sonra büyüklüğü 6’nın üzerinde olan
herhangi bir depremin oluşmadığını ileten Bakırcı, son 35 yıl içerisinde -25 Şubat depremine
kadar- Aksaray yakınlarında büyüklüğü 5’in üstünde sadece üç depremin kaydedildiğini
belirtti. Bu depremlerden en yakın tarihlisi olan Niğde-Bor depreminin 20 Eylül 2020 yılında,
5.1 büyüklüğünde yaşandığını belirten Bakırcı, diğerlerinin ise 2007 yılında Ankara-Bala’da
5.5 ve 5.6 büyüklüğündeki depremler olduğunu anımsattı. Dr. Bakırcı, 24 ve 25 Şubat 2023
tarihlerinde Konya-Ereğli ve Niğde-Bor’da oluşan depremlerin, 2020 yılındaki Niğde-Bor
depremine yakın lokasyonda olduğunu da söyledi.
- Aksaray Düşük Riskli Bir Bölge Ancak Gerekli Tedbirler Alınmalı -
Türkiye deprem tehlike bölgelerini gösteren haritalara bakıldığında Aksaray’ın riski en düşük
iller arasında olduğunu söyleyen Dr. Bakırcı, “Aksaray’da deprem üretme potansiyeli olan
TGF parçalı segment bir yapıya sahiptir. Ayrıca bölgede daha önce meydana gelen
depremlerin büyüklükleri de 4-6 arasındadır. Tüm bu bilgiler göz önüne alındığında, Aksaray
bölgesinde 7’nin üzerinde büyüklüğe sahip bir depremin gerçekleşme olasılığının zayıf
olduğu söylenebilir. Aksaray, depremlerden en az etkilenen bir bölgede yer almaktadır ve
bölgemizde çok büyük depremlerin olma olasılığı düşük görülmektedir” dedi.
Dr. Taciser Bakırcı, açıklamasının son bölümünde, Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu
gerçeğini anımsatarak, Aksaray’da da yaşlı ve yorgun yapıların güçlendirilmesi, bir bina için
zemin-yapı ilişkisinin doğru kurulması ve gerekli önlemlerin mutlaka alınması gerekliliğine
dikkat çekti.