İki taşlı bir kara değirmen ile köylünün ununu üreten, buğdayını kıran ve öğüten, aynı zamanda elektrik üretimi ve dağıtımı ile soğuk hava depoculuğu yapan yegane eser ,Azmi Milli Un Fabrikası, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk fabrikalarından biri. Aksaray'da, 1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla kuruldu. Şimdiyse müze olarak hizmet veriyor.
Ülkemiz Savaştan yeni çıkmış, genç Cumhuriyet'in Anadolu'daki göz bebeği olan Azmi Milli Un Fabrikası, Cumhuriyetin ilk fabrikası özelliği olmayı da taşıyor üzerinde.Azmi Milli Un Fabrikası" Türkiye'nin gurur simgelerinden biri. Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla yapılan fabrika yıllardır ayakta.
Aksaray'da kurulan "Azmi Milli", milletin azmi anlamına geliyor. Fabrika, Türkiye'nin ilk fabrikalarından biri. 1924'ten 1997 yılına kadar hizmet veren fabrika, şimdiyse müze olarak ziyaretçilerini bekliyor.
Ülkenin zor zamanlarında un üretimini hiç aksatmadı
Azmi Milli Un Fabrikası, kurulduğu dönemde Türkiye Cumhuriyeti'nin önemli birleştirici unsurlarından biriydi. Fabrika, Aksaray halkı tarafından imece usulü toplanan paralarla yapıldı. Ülkenin zor zamanlarında un üretimini hiç aksatmadı. Konuyla ilgili olarakAksaray Belediye Başkanı Evren Dinçer, bir açıklamasında un fabrikasının açılışıyla ilgili süreci şöyle anlatmıştı.
"İzmir İktisat Kongresi yapılıyor, sanayinin geliştirilmesi teşvik ediliyor. Bu fabrikamız da bunun parçalarından bir tanesi. Aksaray'da, Ankara'ya yakın bir mekanda inşa ediliyor. Bu süreç içerisinde Kızılay'a, Genelkurmay Başkanlığına, Ankara Halk Ekmek Fabrikasına un üretiyor. Tabii ki yine süreç içerisinde belli dönem aralıklarla elektrik üretimine de katkı sağlayan bir fabrika."
"Hem hidroelektrik santrali hem un fabrikası çalışır vaziyette"
Mamasın Barajı'nda kurulan Cumhuriyet'in ilk hidroelektrik santrali de Azmi Milli'ye enerji sağlandı. Azmi Milli'den artan elektrik gücü Aksaray'ın aydınlatılmasında kullanıldı. Bina bünyesinde zengin arşiv bölümü de bulunuyor.
7 gün ziyarete açık
Azmi Milli Sanayi ve Bilim Müzesi, haftanın 7 günü ücretsiz ziyarete açık. Fabrikanın arşiv kısmında 1924 yılından beri çalışan işçilerin kayıtları var.
Yazışmalar, çalışan personellerin dosyaları ve pek çok evrak araştırmacıların da ilgisini çekiyor.
Nice yıllara #AzmiMilli
