ASÜ’lü akademisyenler, geleneksel çömlek peynirini patentlenebilir, standardize ve hijyenik bir ürün hâline getirmek için çalışıyor. TÜBİTAK destekli proje ile çömlek peyniri pazarda rekabetçi yerel ürün olarak öne çıkabilecek
Yüzyıllardır İç Anadolu’nun Aksaray, Nevşehir ve Kırşehir gibi illerinde üretilen çömlek peyniri, bugün yalnızca bir gıda ürünü değil, kültürel bir miras olarak yaşatılmaya devam ediyor.
Ancak bu geleneği sürdüren ender merkezlerden biri olan Nevşehir, doğal mağaraları ve geleneksel çömlek üretimini hâlâ yaşatıyor olması sayesinde bu eşsiz peynirin geleceğine ev sahipliği yapıyor. Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Furkan Aydın yürütücülüğünde, Dr. Öğr. Üyesi H. İbrahim Kahve, yüksek lisans öğrencisi Necati Yurtbilir ile lisans bursiyerlerinin katkılarıyla yürütülen TÜBİTAK destekli proje, çiğ sütten üretilen çömlek peynirinin bilimsel açıdan güvenli ve sürdürülebilir bir şekilde geleceğe taşınmasını amaçlıyor.
ASÜ’lü Akademisyenlerden Yerel Değere Bilimsel Dokunuş: Çömlek Peyniri Artık Patent Yolunda
Aksaray Üniversitesi (ASÜ) Mühendislik Fakültesi, geleneksel bir lezzeti bilimsel standartlara kavuşturmak için önemli bir çalışmaya imza atıyor. ASÜ Gıda Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Dr. Öğr. Üyesi Furkan Aydın’ın yürütücülüğünde, Dr. Öğr. Üyesi H. İbrahim Kahve, yüksek lisans öğrencisi Necati Yurtbilir ve lisans bursiyerlerinden oluşan bir ekip tarafından sürdürülen TÜBİTAK destekli proje, Nevşehir çömlek peynirini daha güvenli, standardize ve pazarlanabilir bir ürün haline getirmeyi hedefliyor.
Aksaray, Nevşehir ve Kırşehir gibi İç Anadolu illerinde yüzyıllardır geleneksel yöntemlerle üretilen çömlek peyniri, sadece bir lezzet değil; aynı zamanda kültürel bir miras olarak yaşatılmaya devam ediyor. Ancak özellikle Nevşehir, doğal mağaraları ve hala canlı olan geleneksel çömlek üretimi sayesinde bu mirasın günümüzdeki en önemli temsilcilerinden biri olmayı sürdürüyor.
Proje kapsamında, çiğ sütten geleneksel yöntemlerle üretilen çömlek peynirinin:
Hijyenik koşullarda üretimi,
Bilimsel güvenlik kriterleriyle değerlendirilmesi,
Standart bir formülasyona kavuşturulması,
Patentlenebilir ve ticarileştirilebilir hale gelmesi hedefleniyor.
Bu sayede, çömlek peyniri pazarda hem rekabetçi bir yerel ürün olarak öne çıkacak hem de geleneksel yapısını kaybetmeden modern tüketiciye ulaşabilecek.
TÜBİTAK’ın desteklediği bu proje, yerel değerlerin bilimle buluşturularak korunabileceğinin en güzel örneklerinden biri olarak öne çıkıyor. Geleneksel üretim anlayışını, akademik bilgi birikimiyle geleceğe taşıyan bu girişim, çömlek peynirinin sadece bir mutfak lezzeti değil, aynı zamanda ekonomik ve kültürel bir değer olduğunu da ortaya koyuyor.
Çalışmanın tamamlanmasının ardından, peynirin coğrafi işaretleme ve ticarileştirme süreçlerine de katkı sunması bekleniyor.
Bu adım, hem yerel üreticilere destek, hem de bölgesel kalkınmaya katkı anlamında önemli bir potansiyel taşıyor.
Nevşehir Çömlek Peyniri Yerel Ürün Olarak Öne Çıkabilecek
"Nevşehir Çömlek Peynirinde Starter Kültür Olarak Kullanılabilecek Güvenli Laktik Asit Bakterilerinin Belirlenmesi ve Karakterizasyonu" başlıklı bu proje kapsamında, geleneksel üretim tekniklerinin mikrobiyolojik riskleri kontrol altına alınarak, pastörize sütten güvenli üretim için fonksiyonel ve güvenilir starter kültürler geliştirmeyi amaçlıyor. Bu kültürler yalnızca ürün güvenliğini artırmakla kalmayacak; aynı zamanda patent, faydalı model veya üretim izni gibi ticarileşme olanaklarını da beraberinde getirebilecek. Böylece Nevşehir çömlek peyniri, ulusal ve uluslararası pazarda rekabetçi bir yerel ürün olarak öne çıkabilecek. Toplumsal açıdan da güçlü bir etki hedefleyen projeyle, bölgedeki üreticiler hijyen ve peynir teknolojisi konularında bilinçlendirilecek; geleneksel üretimdeki güvenlik ve standardizasyon sorunlarına bilimsel çözümler sunulacak. Üniversite-sanayi iş birliklerini destekleyen proje, gıda güvenliği ve fermente süt ürünleri alanında yenilikçi uygulamaların da önünü açacak. Şu anda üretimi tamamlanan peynir örneklerinde analizler devam ederken, projenin hem bilimsel hem de toplumsal anlamda önemli çıktılar üretmesi bekleniyor.
