TZOB: Fiyat artışına karşı denetim artırılmalı

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan ayı öncesi geçtiğimiz yıla göre bu yılın fiyat değişimlerini, et fiyatlarında yaşanan artışları ve bazı gıda ürünlerinin marketlerdeki fiyat değişimlerini yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.

Ramazan ayı öncesi geçtiğimiz yıla göre fiyat değişimleri
Et fiyatlarında yaşanan artışlar
Bazı gıda ürünlerinin marketlerdeki fiyat değişimi

ANKARA (İGFA) - "Ramazan ayının yaklaşması ve son dönemde artan gıda enflasyonu sonrası gözler gıda fiyatlarına çevrildi” diyen TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2007 yılından bu yana Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak Ramazan öncesi fırsatçılığa izin verilmemesi için çalışmalar yaptıklarını anımsatarak, bu Ramazan ayı boyunca da üretici ve market fiyatlarını takip ederek kamuoyunu bilgilendirmeye devam edeceklerini söyledi.

“Üreticilerimiz her zaman olduğu gibi Ramazan ayında da vatandaşlarımızın huzurlu bir şekilde iftar yapabilmesi için gayretle çalışmaya ve üretmeye devam ediyor" diyen Bayraktar, "Üreticilerimizin ve halkımızın mağdur olmaması için spekülasyonlara fırsat verilmemeli, tedbirler zamanında alınmalı, gıda denetimleri artırılmalıdır” vurgusu yaptı.

Ramazan ayı öncesi fiyat değişimlerine dikkati çeken Bayraktar, “Geçen yıl ile bu yılın Ramazan ayı öncesindeki fiyatlara baktığımızda,bu yıl markette 38 üründe fiyat artışı oldu, sadece 1 üründe fiyat düşüşü yaşandı. Markette en fazla fiyat artışı yüzde 195 ile kuru incirde görüldü. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 171 buçuk ile zeytinyağı, yüzde 149,3 ile kuru kayısı, yüzde 148,2 ile sivri biber izledi.Markette fiyatı düşen tek ürün ise yüzde11,6 ile kuru soğan oldu. Geçtiğimiz yılın Ramazan öncesine göre bu sene tüketicilerimiz marketten kuru inciri 2,9 kat, zeytinyağını 2,7 kat, kuru kayısıyı ve sivri biberi 2,5 kat fazlaya alarak tüketmek zorunda kalacaklar. Geçen yıl ile bu yılın Ramazan ayı öncesine göre üreticide 27 üründe fiyat artışı, 4 üründe fiyat düşüşü görüldü. Üreticide en fazla fiyat düşüşü yüzde 38,2 ile limonda görüldü. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 34,8 ile kuru soğan, yüzde 7,3 ile salatalık, yüzde 3,4 ile kabak izledi.Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 242,2 ile zeytinyağında yaşandı. Zeytinyağındaki fiyat artışını yüzde 199,1 ile marul, yüzde 186 ile elma, yüzde 178,3 ile karnabahar izledi.” diye konuştu.

ÜRETİCİ FİYAT DEĞİŞİMLERİNİN NEDENLERİ

Fiyat değişimlerinin nedenlerine de dikkati çeken Şemsi Bayraktar, kuru soğan ve limonda fiyat düşüşü rekoltenin yüksek olmasından kaynaklandığını belirterek, "Üretici fiyatlarındaki artışın en önemli nedeni girdilerdeve işçilikte görülen artışlardır. Yıllık bazda ortalama olarak mazotta yüzde 103,7, işçilikte yüzde 99,9, yemde yüzde 42,7, ilaçta yüzde 38, gübrede yüzde 29,8 oranlarında görülen artışların yanı sıra lojistik ve depolama maliyetlerindeki artışlar da ürün fiyatlarını artırdı. Bu yıl zeytinyağında artan maliyetlerin yanında iklim koşullarının etkisiyle üretimde görülen düşüşte fiyatların artmasına neden oldu" diye konuştu.

Öte yandan et fiyatlarında yaşanan artışlara da dikkati çeken Bayraktar, “Geçmiş dönemde süt fiyatlarının düşük kalması neticesinde anaç hayvanların kesime gitmesinin faturasını bugün hepimiz ödüyoruz. 2023 yılında 1,4 milyar dolarlık canlı hayvan ve et ithalatı yapılırken bu yıl da ithalat hız kesmeden devam ediyor. Et fiyatları ise yapılan yoğun ithalata rağmen artmaya devam ediyor.  Ocak ayı sonunda; üreticide 267 lira olan dana karkasın fiyatı Ramazan ayı öncesinde yüzde 20artışla 321 liraya, 296 lira olan kuzu karkasın fiyatı yüzde 32 buçukartışla 392 liraya yükseldi. Marketlerde 415 liraya satılan dana kuşbaşının fiyatı Ramazan ayı öncesinde yüzde 20 artışla 497 liraya, 458 liraya satılan kuzu kuşbaşının fiyatı yüzde 32artışla 606 liraya yükseldi. Geçen yıl Ramazan öncesine göre ise dana karkasın fiyatı yüzde 83, kuzu karkas fiyatı yüzde 139 artarken, marketlerde dana kuşbaşı fiyatı yüzde 94, kuzu kuşbaşı fiyatı yüzde 127 buçuk oranında arttı" dedi.

Arzın talebi karşılamadığı bir piyasada yukarı yönlü fiyat hareketlerinin oluşması muhtemel olduğunu belirten Bayraktar,  et fiyatlarında yaşanan artışların temel nedeni hayvan sayısının azalmasına paralel olarak et arzında yaşanan düşüştür. Bu durum piyasada spekülatifhareketlere de meydan verdiğini söyledi.

Sürdürülebilir bir hayvansal üretim için önceliklerinin et ve süt fiyatlarında istikrarlı bir piyasanın oluşmasını sağlamak olduğunu kaydeden Bayraktar, "Diğer taraftan et fiyatlarında yaşanan artışların bazı kesimlerce daha fazla fırsata çevrilmesine de karşıyız. Özellikle Ramazan ayında marketlerde halkı et tüketmekten mahrum edecek fiyat artışlarına karşı denetimler daha fazla artırılmalıdır.” dedi.