Medrese: İslam ülkelerinde ve bilhassa Selçuklu vede Osmanlı Devleti’nde tefsir, hadis, fıkıh, kelam, tıp, tarih, astronomi, edebiyat, dil bilgisi, felsefe, mantık matematik gibi ilimlerde akademik seviyede öğretim yapan yatılı yüksek öğretim kurumu olarak tarif edilmektedir. Şu an Zinciriye Medresesi’nde hangi ilim yapılmaktadır? Hiçbiri
Zinciriye Medresesi, ilim dışı çeşitli hizmetlerde kullanılmaktadır. Bunun doğru olmadığını, onlarca yıldır görev yapan tüm yetkililer gayet iyi biliyor. Belediye Başkanı Dr. Evren Dinçer bu yanlışı düzeltirse atalarına VEFA göstermesi bizlerin arzu ve teklifidir. Evren Başkan, medreseyi ilim yapılan şekle döndürülmesini sağlarsa, tarihe ve Aksaray’a en ciddi hizmetlerine bir halka daha eklemiş olacaktır. Umarım esirgemez.
Zinciriye Medresesi, Karamanoğullarından YAHŞİ BEY tarafından 1336 yılında yaptırılmış bir ilim merkezidir. Mimarisiyle, Selçuklu geleneğini devam ettirmektedir. Tarihe iz bırakan, yüzlerce bilim adamı yetiştiren önemli eğitim kurumlarından biri olmayı başarmıştır. Yetiştirdiği pek çok ilim-irfan sahibi şahsiyetler, Türk tarihine yön veren gelişmelere sebep olmuştur. Yüksek okul haline getirildiğin de aynı görevi yapacaktır.
Medrese, Osmanlı Devleti’nin son zamanlarında cezaevi olarak kullanılmış, cezaevi taşındıktan sonra uzun süre boş kaldı. Milletvekili Rahmetli Oğuz Demir Tüzün’ün gayretiyle harap olan yerleri restore edildi. 1985 yılında Aksaray Müzesi olarak görev yaptı. Müze taşındıktan sonra, Düğün salonuna kiraya verilerek, eseri yaptıranların ruhları azap çekti. Aksaray Belediye Başkanı Nevzat Palta, çok ciddi bir çalışmayla, bazı dostları ile partilisini de dinlemedi, kiracıyı çıkardı. Eser yaptıranların ruhu azaptan bir nebze kurtuldu. Ama ızdırap sona ermedi.
Aksaray Belediyesi, Medreseyi sosyal ve kültürel etkinliklerde kullanmaya başladı, halen devam ediyor. Zinciriye Medresesi bir türlü asli görevi olan bilime döndürülemedi. Yapılan vefasızlık sona ermedi. Milletvekili Cengiz Aydoğdu, Belediye Başkanı Dr. Evren Dinçer rahatça hallederek, vefasızlığı düzeltip, asli görevine döndürürler. Aksaray Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’ne verilirse iyi olur. Medrese ızdıraptan kurtulur. Doğrusunu yapan Aydoğdu ve Dinçer’de atalarına karşı vefa borcunu ödemiş olur.
Aksaray entelektüelinin, tarihe, geçmişe sevgi ve saygısı acaba neden bu kadar zayıf? Neden bu kadar vurdum duymaz? Sivas’ta bir Gök Medrese var. Aksaray’da söz sahibi olanların ve kendini eşraf sayanların mutlaka görmeleri lazım. Gördükten sonra Zinciriye Medresesinin, başına gelenleri ve son durumunu daha iyi anlarlar.
İkincisi asli görevinden koparılan, eser ise eski Tiyatro Salonudur. Cumhuriyetin ilk yıllarında, Baruthane (gazhane) olarak kullanılan tarihi bina uzun süre metruk halde ayakta kalmak için direndi ve başardı. Nihayet 1989-1994’dönemi belediye başkanı Rahmetli Memiş Akın ciddi bir restorasyon yaptırdı. 1992’de hizmete soktu. Uzun yıllar toplantılara ve tiyatrolara ev sahipliği yaptı. Sonunda müzikli restoran (VODVİL) oldu. Vodvil levhası indirildi. Küçük ve orta büyüklükteki toplantıların yapıldığı tarihi eser tekrar kiraya verildi. Yapılan etkinlik bitti.
Cumhuriyet dönemi mimarlık ortamının yerel bir uygulaması olan tarihi bina Tiyatro, seminer, konferans, söyleşi gibi pek çok etkinliğe ev sahipliği yapmıştır. Kentin mimari mirası olmaktan çok öteye geçerek, Aksaraylının hafızasında ortak anıların ve değerlerin yaşandığı, sosyal-kültürel mekân olma fırsatını yakalamıştı. Kültür varlıkları koruma Kurulu’nun 27,02i2004 ve 2571 sayılı kararı ile tescil de edilmişti.
Madem şehir olma yolunda ciddi mesafe aldık ve şehir olmaya başladık, her iki tarihi eserin gerçek görevlerine döndürülmesini, Belediye Başkanı Dr. Evren Dinçer, tarihe, sanata ve kültüre gerçekten değer veren Milletvekili Cengiz Aydoğdu’dan talep ediyor ve bekliyoruz.
HAYROLA, MUVAFFAK OLA, MUZAFFER OLA.